Każdy z nas pragnie być w dobrych relacjach. Nie znam nikogo, kto marzy o tym, by w kontakcie z bliską osobą czuć się niedocenionym, nieszanowanym lub niezauważonym. Bardzo trudno jest odpowiedzieć na pytanie, dlaczego, mimo wszystko, angażujemy się w związki z osobami, które nie traktują nas dobrze, ale możliwe jest zbadanie czy relacja z chłopakiem/dziewczyną jest „toksyczna”. Przedstawię Ci kilka wskazówek, które być może pomogą Ci rozeznać się we własnych odczuciach w związku. Posłużę się do tego w dużej mierze wiedzą z książki „Szantaż emocjonalny” Susan Forward, którą polecam, jeśli chciałabyś zgłębić tematykę „toksyczności” w relacjach oraz to, jak sobie z nią radzić.
Czym jest ta toksyczność?
Toksyczny związek jest dokładnym przeciwieństwem zdrowej relacji, gdzie wzajemne wsparcie, miłość i akceptacja są na porządku dziennym. Zamiast tego, najczęściej jedna z osób czuje, że nigdy nie jest w stanie obronić swojego zdania, obecne jest również poczucie winy i lęk przed oceną drugiej osoby. W toksycznym związku bardzo często pojawia się rezygnacja z własnych planów i marzeń, kiedy druga osoba wyraża niezadowolenie z samorealizacji swojej połówki.
Szantaż emocjonalny
Każda osoba ma swoją strategię uzyskiwania tego, czego potrzebuje i nie każdy będzie uciekać się do przemocy fizycznej, by sprawić, aby partner mu uległ. Znacznie częściej pojawia się szantaż emocjonalny. Jest trudniejszy do wykrycia, jednak równie bolesny, ponieważ uderza prosto w nasze poczucie własnej wartości. W książce Susan Forward przytoczone są następujące pytania, które mogą pomóc w stwierdzeniu, czy jesteśmy szantażowani emocjonalnie. Przeczytaj i pomyśl, czy bliska Ci osoba: - Grozi, że utrudni Ci życie lub zerwie z Tobą, jeśli nie zrobisz tego, czego zechce? - Sugeruje Ci, że będzie zaniedbywać siebie, obowiązki, zrobi sobie krzywdę lub popadnie w depresję, jeśli nie zrobisz tego, czego chce? - Zawsze chce więcej, niezależnie od tego, ile Ty dajesz? - Zazwyczaj zakłada, że jej ustąpisz? - Zazwyczaj ignoruje czy deprecjonuje Twoje uczucia i pragnienia? - Wiele Ci obiecuje, ale spełnienie tych obietnic uzależnia od Twego zachowania i rzadko ich dotrzymuje? - Obsypuje Cię wyrazami aprobaty, kiedy jej ulegasz, a dezaprobaty, kiedy nie chcesz ulec? - Posługuje się pieniędzmi jako środkiem do postawienia na swoim?
Stawianie granic
Kiedy czegoś nie akceptujemy w zachowaniu drugiej osoby i staramy się zakomunikować, co czujemy w danej sytuacji, przeważnie możemy liczyć na zrozumienie. Nie musimy spełniać każdej prośby, jeśli nie jest to zgodne z nami, co oznacza możliwość stawiania zdrowych granic. W toksycznym związku prawie każda taka próba kończy się kłótnią, krytykowaniem i obwinianiem osoby, która chce stanąć za sobą. Ten, kto stosuje szantaż emocjonalny może starać się pokazać Ci, że to on/ona jest w tej sytuacji najbardziej pokrzywdzony lub zapewniać Cię, że Twoja wersja wydarzeń jest błędna. Dość często można wtedy usłyszeć zwroty takie jak: "Ty czujesz się źle? A pomyślałaś/łeś co ja czuję?" "Dlaczego mi nie pomożesz? Myślałam/łem, że jestem dla Ciebie najważniejsza/y." "Tyle dla Ciebie zrobiłam/łem, a Tobie ciągle mało."
Co można zrobić?
Być może zauważyłaś, że niektóre stwierdzenia pasują do tego, co przeżywasz w swoim związku lub nawet zdałaś sobie sprawę, że sama czasami tak postępujesz. Bardzo ważne jest, aby w miarę możliwości nie wpadać w panikę, choć sytuacja, w której się być może znajdujesz, jest trudna. Możesz zwrócić się do innych, bliskich Ci osób, co do których wiesz, że nie zbagatelizują Twoich odczuć lub skorzystać z pomocy psychologa. Nie poddawaj się i staraj się rozmawiać ze swoim chłopakiem/dziewczyną o tym, co czujesz. Każdy wie, że niełatwo jest przyznać się do błędu, lecz może się okazać, że druga osoba przyjmie to, z czym do niej przyszłaś i postanowi się poprawić. Konflikty są naturalną częścią bycia w relacjach z ludźmi, dlatego to nie ich pojawianie się świadczy o toksycznym związku, ale sposób ich rozwiązywania. Pamiętaj, że zawsze zasługujesz na wysłuchanie i zrozumienie przez drugą osobę. Każdy ma też prawo mówić o tym, co mu się nie podoba, bez uciekania się do manipulacji, która tak bardzo psuje zdrowe stosunki między ludźmi.
